TCK Göçmen Kaçakçılığı Suçu
Göçmen kaçakçılığı, uluslararası bir suçtur. Birçok ülke, bu suçu önlemek ve mücadele etmek için uluslararası işbirliği yapmaktadır. Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle göçmen kaçakçılığının yoğun yaşandığı ülkelerden biridir. Bu nedenle, Türkiye, hem uluslararası anlaşmalara hem de kendi iç hukukuna uygun olarak göçmen kaçakçılığıyla mücadele etmek için çeşitli önlemler almaktadır.
Türk Ceza Kanunu göçmen kaçakçılığını suç olarak tanımlamış ve bu suçu işleyenlere yönelik cezalar öngörmüştür. Bu makalede, TCK’da düzenlenen göçmen kaçakçılığı suçu, bu suçu oluşturan eylemler, cezai sonuçları ve Yargıtay kararları hakkında bilgiler verilecektir.
Göçmen kaçakçılığı madde 79-
- Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;
a )Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan,
b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan,
Kişi, beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.
2. Suçun, mağdurların;
a) Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması,
b) Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,
hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır.
3. Bu suçun; birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarısına kadar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılır.
4. Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.’’
.
Türk Ceza Kanunu’nda göçmen kaçakçılığı, bir kişinin birden fazla kişiyi yurt dışına veya yurda kaçırmak amacıyla, izinsiz olarak ülke sınırlarını geçirmelerine yardım etmek veya bu fiili kolaylaştırmak şeklinde tanımlanır. Bu suç, hem yabancı uyruklu kişilerin hem de Türk vatandaşlarının kaçırılması durumunda uygulanabilir.
- Kişiyi kaçırma amacı: Bir veya birden çok kişinin kaçırılmasını sağlamak amacıyla işlenir.
- İzinsiz olarak ülke sınırlarını geçirme: Kaçakçılığın yasa dışı bir hareket olduğu vurgulanır.
- Yardım etmek veya kolaylaştırmak: Fiziksel yardım, bilgi verme, belge temin etme gibi çeşitli şekillerde kaçakçılık suçuna iştirak edilebilir.
Cezai Sonuçlar
Göçmen kaçakçılığı suçunun cezası, kaçırılan kişi sayısı, kaçırma yöntemleri ve diğer unsurlar göz önünde bulundurularak belirlenir. TCK, bu suç için ağır hapis cezaları öngörmektedir. Ayrıca, suçun işlenmesinde kullanılan araç ve gereçlere el konulması gibi ek cezalar da uygulanabilir.
| 🏛️ Görevli Mahkeme | Asiye Ceza Mahkemesi |
| 👥Mağdur | Toplum, devlet, fiile konu kişiler |
| 👤Fail | Göçmen kaçakçılığı fiilerini işleyen kişi/kişiler |
| 📜 Konu | Maddi menfaat amacıyla yasal olmayan yollardan kişileri ülkeye sokmak-çıkarmak |
| 📸 Deliller | Yazılı,sesli görsel kanıtlar, tanık, kamera kayıtları, mesajlaşmalar yer alabilir. |
ÖRNEK YARGITAY KARARLARI
9. Ceza Dairesi 2013/7929 E. , 2014/10786 K.
‘’…Dosya incelenerek gereği düşünüldü: Sanıklar , ve ‘nün sevk ve idaresi altında bir araya gelen sanıklar , , ,ve ‘in göçmen kaçakçılığı yapmak amacıyla eylem ve fikir birliği içinde hareket ettikleri, bu kapsamda; sanıklar , ve ‘nün maddi menfaat elde etmek maksadıyla yasal olmayan yollardan kişilerin ülkeye sokulmasını ve yurt dışına çıkmasını sağlamak için faaliyet gösterdikleri, bu faaliyetlerin yürütülmesi için diğer sanıkları emir ve talimatları ile yönlendirdikleri, sanıklar arasındaki işbölümü, irtibat ve organizasyonu sağladıkları, bu şekilde örgütü yönettikleri, sanıklar , ve ’in yasa dışı yollardan yurt dışına çıkarılacak olan kişilerin yine yasa dışı yollardan ülkeye sokulmasını sağlayarak örgüte göçmen temin ettikleri, sanıklar , , ve ’ın göçmenlerin nakledilmesi görevini üstlendikleri, sanıklar ve ’in göçmenlerin nakli sürecinde konaklamaları için yer tedarik ettikleri, bu suretle örgütün hiyerarşik ilişki ve süreklilik unsurlarının da oluştuğu, sanıkların işbirliği ve eylemli paylaşım anlayışı içerisinde disiplinli biçimde hareket ettikleri, aralarında gizliliği sağlayacak tedbirleri almış oldukları ve yakalanmalarına kadar da örgütsel ilişki ve eylemlerini devam ettirdikleri, örgüt faaliyeti çerçevesinde 04.10.2006, 02.11.2006, 09.11.2006 ve 03.12.2006 tarihlerinde göçmen kaçakçılığı suçunun işlendiği, sanık ’in 09.11.2006 tarihli suça, sanık ’in 02.11.2006 tarihli suça, sanık ’ın 03.12.2006 tarihli suça iştirak ettiklerinin olay tespit, yakalama, ihbar ve iletişim tespit tutanakları ile tüm dosya kapsamından anlaşılması karşısında; sanıkların ….suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olma ve göçmen kaçakçılığı suçlarından mahkumiyetleri gerekirken, delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı gerekçe ile beraatlerine hükmolunması,
b) Sanık ’e ait olduğu iddia edilen iletişim dinleme kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak kayıtlardaki sesin sanığa ait olup olmadığı saptandıktan sonra sanığın hukukî durumunun takdir ve tayini gerektiği gözetilmeden eksik araştırma ile beraatine karar verilmesi,…
Kanuna aykırı, Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin bu sebeplerden dolayı BOZULMASINA, …karar verildi.’’
4. Ceza Dairesi 2021/18706 E. , 2022/18496 K.
‘’…TCK’nın 79. maddesinde unsurları belirtilen göçmen kaçakçılığı, Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Ek Protokolün 3. maddesinde, “Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak mali ve diğer bir maddi çıkar elde etmek için, bir kişinin vatandaşlığını taşımadığı veya daimi ikametgah sahibi olmadığı bir taraf devlete yasadışı girişinin temini” şeklinde tanımlanmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek Dört Numaralı Protokolün 3. maddesinde ise hiç kimsenin, uyruğunda bulunduğu devletin ülkesine girme hakkından yoksun bırakılamayacağı düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeler ile yabancı uyruklu göçmenin kendi vatandaşlığını taşıdığı ülkeye gidebilmek amacıyla sanıklar ile anlaşmış olması dikkate alındığında, söz konusu yabancının TCK’nın 79. maddesindeki suçun konusunu oluşturmadığı ve göçmen kaçakçılığı suçunun yasal unsurlarının somut olayda gerçekleşmediği anlaşılmakla, dairemizin istikrar kazanan “bir kimsenin uyruğu bulunduğu devlet ülkesine yasadışı yollarla sokulması” eyleminin göçmen kaçakçılığı suçunu oluşturmayacağı biçimindeki kabulü de dikkate alındığında, CMK’nın 223/2-a maddesi uyarınca sanıkların beraatine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçeyle mahkumiyet kararı verilmesi
Kanuna aykırı ve sanıklar … ve … müdafilerinin temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden, tebliğnameye uygun olarak, HÜKÜMLERİN BOZULMASINA,…karar verildi.’’
Ceza Genel Kurulu 2012/8-1085 E. , 2013/96 K.
“…Sanıkların göçmen kaçakçılığı suçundan cezalandırılmalarına karar verilen somut olayda, Özel Daire çoğunluğu ile yerel mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanıkların üzerlerine atılı göçmen kaçakçılığı suçunun tamamlanıp tamamlanmadığının belirlenmesine ilişkindir.
Teşebbüs hükümlerinin uygulanabilmesi için;
a- Suç teşebbüse elverişli bir suç olmalı,
b- Belirli bir suç işleme kastı bulunmalı,
c- Suç işleme kararı icraya başlanılmalı,
d- Engel nedenlerle sonuca ulaşılamamalıdır.
Seçimlik hareketli bir suç olarak düzenlenen göçmen kaçakçılığı suçu, kanunda öngörülen göçmenin yasal olmayan yollardan “ülkeye sokulması,” “ülkede kalmasına imkân sağlanması” veya “yurt dışına çıkarılmasına imkân sağlanması” suretiyle işlenebilmektedir. Seçimlik hareketlerden “yurt dışına çıkmaya imkân sağlama” bakımından netice, ülke karasuları, kara sınırları ya da hava sahasının dışına çıkılmasıyla gerçekleşmektedir. Bu şartlar yerine getirilmedikçe fiilin teşebbüs aşamasında kaldığının kabulü zorunludur.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Yerel mahkemece, sanıkların yasal olmayan yollardan ülkemize giren göçmenlerin maddi menfaat elde etmek amacıyla ülkede kalmalarına imkan sağladıkları ve bu şekilde eylemlerinin tamamlandığı kabul edilmiş ise de, yasal olmayan yollardan ülkeye giriş yapan göçmenleri, yurt dışına çıkarmak maksadıyla belli bir süre barındıran sanıkların eylemlerinin, göçmen kaçakçılığı suçunun, suç tarihi itibarıyla yürürlükte olan ve sanıkların lehine olduğunda tereddüt bulunmayan “göçmenin yurt dışına çıkartılmasına imkan sağlanması” şeklindeki seçimlik hareketi oluşturduğu, göçmenlerin yurt dışına çıkartılamadan yakalanmış olmaları nedeniyle sanıkların fiilinin teşebbüs aşamasında kaldığı kabul edilmelidir.
Bu itibarla, suçun tamamlandığı gerekçesiyle teşebbüse ilişkin hükmü uygulamayan yerel mahkemenin direnme hükmü isabetsiz olup, bozulmasına karar verilmelidir…’’
Yazılı bilgiler güncellenen mevzuatlar çerçevesinde değişebilir, somut olaya göre değerlendirilmesi gereken başkaca koşullar bulunabilir. Değişen koşullar ve davaların kendine özgü durumlarının bulunması sebebiyle hukuki uyuşmazlıklar için profesyonel bir destek alınmasını öneriyoruz. Davanızla ilgili hukuki sürecin yürütülmesi için avukatlık hizmetimize başvurabilirsiniz.
Yazılı bilgiler sebebiyle herhangi bir sorumluluk kabul edilmemektedir.
