TÜRK CEZA KANUNU’NDA TUTUKLAMA
Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen tutuklama, şüpheli veya sanığın kaçma, delilleri karıştırma gibi nedenlerle geçici olarak özgürlüğünden mahrum bırakılması anlamına gelir. TCK madde 100, tutuklama kararı verilebilmesi için kuvvetli suç şüphesinin yanı sıra bir tutuklama nedeninin varlığını şart koşar. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Kaçma veya saklanma tehlikesi: Şüphelinin yargılamaya gelmeyeceği veya delilleri karıştıracağı endişesi.
- Delilleri karıştırma tehlikesi: Şüphelinin delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme ihtimali.
- Tanık veya mağdurlara baskı yapma tehlikesi: Şüphelinin tanık veya mağdurları etkileyerek adaleti engelleme ihtimali.
- Belirli suçlarda tutuklama nedeni var sayılması: TCK madde 100/3’te belirtilen ağır suçlarda, kuvvetli suç şüphesinin varlığı halinde tutuklama nedeni olduğu kabul edilir. Bu suçlar arasında cinayet, tecavüz, uyuşturucu ticareti, terör suçları gibi ağır suçlar yer alır.
Tutuklananın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi
Tutuklamadan veya tutuklamanın uzatılmasından sonra, tutuklunun bir yakınına veya belirlediği bir kişiye hâkimin kararıyla haber verilir.
Soruşturmanın amacını tehlikeye düşürmemek kaydıyla, tutuklu, tutuklanma durumunu bir yakınına veya belirlediği bir kişiye bildirebilir.
Şüpheli veya sanık yabancı ise, tutuklanma durumu vatandaşı olduğu devletin konsolosluğuna bildirilir.
Tutuklama Kararı ve Süresi
Tutuklama kararı, sulh ceza hakimi veya mahkeme tarafından verilir. Kararın verilmesi için kuvvetli suç şüphesi, tutuklama nedenlerinin varlığı ve adli kontrolün yetersiz kalacağı gibi unsurların varlığı gerekmektedir.Tutukluluk süresi, suçun niteliğine göre değişiklik gösterir:
Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde tutukluluk süresi en çok bir yıldır. Altı ay daha uzatılabilir.
Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren işlerde tutukluluk süresi en fazla iki yıldır. Ancak, bazı özel durumlarda bu süre uzatılabilir.
Tutukluluk hali, belirli aralıklarla yeniden değerlendirilir. Şüpheli veya sanık, tutukluluk halinin devamına itiraz edebilir ve salıverilmesini isteyebilir.
TUTUKLAMAYA İTİRAZ
Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, tutuklama kararı verilen bir şüpheli veya sanık, özgürlüğünden mahrum bırakılmasının hukuka aykırı olduğuna inanıyorsa bu karara itiraz etme hakkına sahiptir.
Tutukluluğa Kim İtiraz Edebilir?
- Şüpheli veya Sanık: Şüpheli veya sanık, soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında salıverilmesini isteyebilir.
- Müdafi (Avukat): Şüphelinin veya sanığın avukatı da tutuklama kararına itiraz edebilir. Avukat, müvekkilinin haklarını korumak ve hukuki süreçte onu temsil etmekle yükümlüdür.
- Yasal Temsilci: Eğer şüpheli veya sanık yasal bir temsilciye sahipse (örneğin, çocuk veya kısıtlı ise), yasal temsilci de itirazda bulunabilir.
İtirazın Amacı:
İtirazın temel amacı, tutuklama kararının hukuka aykırı olduğunu iddia etmektir. İtirazda bulunan kişi, tutuklama kararının verilmesinde hukuki bir hata yapıldığını veya kanunda öngörülen şartların oluşmadığını belirtir.
İtirazın nihai amacı, tutuklamanın kaldırılması ve kişinin serbest bırakılmasıdır.
Tutukluluğa İtirazın Yapılacağı Mahkeme
Genel olarak, tutuklama kararını veren mahkemeye itiraz edilir. Ancak, bazı durumlarda farklı bir mahkemeye başvurulması gerekebilir.
Sulh Ceza Hakimliği Kararları: Sulh ceza hakimliğince verilen tutuklama kararlarına karşı yapılan itirazlar, genellikle aynı yargı çevresindeki asliye ceza mahkemesine yapılır.
Ağır Ceza Mahkemesi Kararları: Ağır ceza mahkemesince verilen tutuklama kararlarına karşı ise aynı mahkemeye itiraz edilir.
| 🏛️ Görevli Mahkeme | Kararı Veren Ceza Mahkemesi |
| 📜 Konu | Tutuklama tedbirine itiraz ve salıverilme talebi |
| 📸 Deliller | Tedbirin kaldırılmasına yönelik yazılı sesli görsel dayanaklar, ölçüsüzlüğe ilişkin veriler, yasal sair deliller… |
Salıverilenin Yükümlülükleri
Tutuklandıktan sonra salıverilenin birtakım yükümlülükleri bulunur.
- Adres ve İletişim Bilgileri: Salıverilmeden önce, şüpheli veya sanık yetkili yargı merciine veya tutukevinin müdürüne adresini ve varsa telefon numarasını bildirmekle yükümlüdür.
- Adres Değişikliği Bildirimi: Şüpheli veya sanık, soruşturmanın veya kovuşturmanın sona erdirileceği tarihe kadar, adres değişikliklerini bildirmek zorundadır. Aksi takdirde, önceden bildirdiği adrese tebligat yapılacağı ihtar edilir.
Yazılı bilgiler güncellenen mevzuatlar çerçevesinde değişebilir, somut olaya göre değerlendirilmesi gereken başkaca koşullar bulunabilir. Değişen koşullar ve davaların kendine özgü durumlarının bulunması sebebiyle hukuki uyuşmazlıklar için profesyonel bir destek alınmasını öneriyoruz. Davanızla ilgili hukuki sürecin yürütülmesi için avukatlık hizmetimize başvurabilirsiniz.
Yazılı bilgiler sebebiyle herhangi bir sorumluluk kabul edilmemektedir.
